یکی از مدارک جدی و اساسی در حین حمل یک محموله از مبدا به مقصد، بارنامه (Bill of lading) می‌باشد. در واقع انواع بارنامه سند قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت بار می‌باشد. این سند توسط شرکت حمل و نقل بار صادر میشود. در واقع صدور این سند برای یک بار به این معنی است که کالای مشخصی، در محل مشخصی برای ارسال به مقصد مشخصی بارگیری و تحویل شده است.
همچنین این سند در هنگام حادثه، می‌توانند به عنوان یک پشتوانه برای ادعای خسارت از بیمه استفاده شود. یکی از ویژگی‌های انواع بارنامه قابل انتقال به غیر بودن آن می‌باشد.
از این رو عدم داشتم بارنامه می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را برای شما عزیزان به وجود بیاورد؛ از این رو ما به شما عزیزان پیشنهاد می‌کنیم با مطالعه دقیق انواع بارنامه با مفاهیم آن‌ها به طور کامل آشنا شوید، همچنین در صورت وجود هرگونه ابهام و یا سوال می‌توانید با کارشناسان تی اکسپرس در ارتباط باشید تا شما عزیزان را به بهترین شکل ممکن راهنمایی کنند؛ برای برقراری ارتباط با شماره تماس 02158906 در تماس باشید.
اطلاعاتی که در انواع بارنامه ذکر میشود چیست؟
در بارنامه اطلاعات متنوعی در مورد نوع مشخصات کالا، فرستنده و گیرنده کالا ذکر میشود. به طوری کلی این اطلاعات در دو دسته اطلاعات مربوط به کالا و اطلاعات مربوط به حمل جای می‌گیرند.
در مورد اطلاعات مربوط به کالا، علامت و تعداد کالاها، تعداد کانتینرها، توضیح بسته‌ها و کالاها، اندازه کالا و وزن ناخالص آن ذکر میشود. وظیفه این بخش اطلاعات توصیف دقیق بار است تا از بروز اشکالات احتمالی جلوگیری شود.
در مورد اطلاعات مربوط به حمل کالا، نام و آدرس فرستنده و گیرنده، مبدا بارگیری محموله، مقصد بارگیری محموله و مواردی از این قبیل درج میشود.
دقت داشته باشید که در مورد انواع مختلف بارنامه، ممکن است اطلاعات دیگری نیز در بارنامه برای رهگیری و تشخیص درست بار درج شود.
انواع بارنامه و تعاریف آن ها
یکی از ویژگی‌های مهم برای دسته بندی انواع بارنامه، قابل معامله بودن یا نبودن آن است. به طوری کلی در این دسته بندی دو نوع بارنامه Negotiable و Non-Negotiable جای می‌گیرد. بارنامه‌های Negotiable قابل معامله و انتقال به شخص دیگر می‌باشد. در واقع در این نوع از بارنامه‌ها، شخصی که بارنامه را در دست دارد، مالک بار می‌باشد.
نوع دیگر بارنامه‌ها Non-Negotiable می‌باشد. این نوع از بارنامه‌ها قابل معامله و انتقال به دیگری نمی‌باشند. این نوع بارنامه‌ها مالک مشخص دارند که نام آن در بارنامه ذکر شده و معمولا پشت‌نویسی شده می‌باشند.
جدای از این دو دسته بندی که در مورد انواع بارنامه به آن اشاره شد، دسته بندی دیگری نیز برای انواع بارنامه وجود دارد. دقت داشته باشید که برای حمل و نقل انواع مختلف کالا، انواع مختلف حمل و نقل وجود دارد. در نتیجه این انواع مختلف حمل و نقل، انواع مختلف بارنامه نیز وجود دارند که هر کدام کاربرد مشخص خود را دارند.
پرکاربردترین و رایج‌ترین انواع بارنامه را در ادامه ذکر کرده و به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
بارنامه دریایی: Ocean Bill of Lading
این نوع بارنامه مختص حمل بارها از طریق راه‌های دریای و توسط کشتی می‌باشد. این سند توسط شرکت کشتیرانی یا نماینده قانونی آن‌ها تنظیم و صادر میشود. بارنامه‌های دریایی معمولا قابل معامله هستند و به عنوان سند مالکیت کالا شناخته می‌شوند. همچنین بارنامه‌های دریایی توسط کاپیتان کشتی امضا می‌شوند.
این بارنامه‌ها در ۴ نسخه تهیه و تنظیم می‌شوند. فرستنده کالا، گیرنده کالا، کاپیتان کشتی و مالک کشتی یا نماینده مالک هر کدام یک نسخه از این بارنامه را دریافت می‌کنند.
همچنین بارنامه دریایی خود دو نوع اصلی دارد، بارنامه مستقیم و بارنامه دریایی. بارنامه مستقیم نشان‌دهنده حمل محموله از مبدا به مقصد تنها توسط کشتی می‌باشد. بارنامه دریایی، نوعی از بارنامه است که در خطوط دریایی منظم برای حمل بار صادر میشود.
بارنامه چارتر: Charter Party Bill of Lading
زمانی که کشتی یا وسایل نقلیه دیگری که برای حمل بار استفاده می‌شوند، توسط شخص یا شرکتی برای حمل کالا به طور کامل اجاره شود، به بارنامه صادره، بارنامه چارتر می‌گویند. در واقع بارنامه چارتر، بارنامه دربست می‌باشد.
بارنامه راه‌آهن (راهنامه): Railway Bill of Lading
همانطور که از اسم آن مشخص است، این نوع از بارنامه مختص حمل و نقل ریلی برای حمل بار می‌باشد. این نوع از بارنامه در محل ایستگاه راه‌آهن مبدا تهیه و صادر میشود. بر اساس این سند شرکت راه‌آهن اعلام می‌کند که محموله را تحویل گرفته است و خود را موظف می‌کند که آن را به سلامت به مقصد برساند.
این نوع از بارنامه نیز غیر قابل انتقال و معامله می‌باشد. این نوع از بارنامه در کنار مابقی اطلاعات مرسوم در بارنامه‌ها شامل شماره واگن و اطلاعات لازم در گمرک میشود.
همچنین انواع کم کاربردترین از بارنامه نیز وجود دارد. انواع دیگر بارنامه شامل بارنامه ورسید پستی، بارنامه شخص ثالث، بارنامه بیات، بارنامه آن‌بورد و بارنامه آن‌دک و مواردی از این قبیل نیز میشود که پرداختن به آن‌ها در این مقاله نمی‌گنجد.
بارنامه حمل سراسری: Trough Bill of Lading
در برخی شرایط برای حمل یک محموله از مبدا به مقصد، نیاز به استفاده بیش از یک نوع روش حمل و نقل می‌باشد. این نوع بارنامه در شرایطی که حداقل دو نوع روش حمل و نقل برای حمل محموله نیاز باشد صادر می‌شوند. معمولا شرکتی که اولین مرحله حمل را برعهده دارد این نوع از بارنامه را صادر کرده و خود مسئولیت ترتیب سایر روش‌های حمل تا مقصد را برعهده دارد. این نوع از بارنامه‌ها نیز قابل معامله می‌باشند.
بارنامه حمل مرکب فیاتا: (بارنامه فدراسیون بین المللی اتحادیه‌های شرکت‌های فورواردر)
این نوع بارنامه مختص شرکت‌های حمل و نقل مرکب است. این بارنامه می‌تواند به صورت بارنامه دریایی نیز صادر شود و مهر اتاق بازرگانی بین المللی و سازمان فیاتا در آن دیده میشود. این نوع از بارنامه، سندی است مبنی بر حمل و تحویل کالا که قابل معامله و انتقال نیز می‌باشد.
بارنامه حمل هوایی: Air way Bill of Lading
بارنامه حمل هوایی، همانطور که از نامش پیداست مختص محموله‌های با حمل هوایی می‌باشد. معمولا این نوع از بارنامه در ۱۲ نسخه تهیه میشود که ۳ نسخه اصلی دارد. از تجاری در بین ۱۲ نسخه بارنامه هوایی، تنها سه نسخه اصلی دارای اهمیت هستند. مابقی نسخ هم برای مراحل اداری داخل شرکت‌های هواپیمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکته قابل توجه در مورد این نوع از بارنامه‌ها، قابل معامله و انتقال نبودن است. این بارنامه‌ها باید مهر شرکت هواپیمایی را داشته باشد و شامل اطلاعات مربوط به پرواز مانند تاریخ و شماره پرواز باشد. ۳ نسخه اصلی این بارنامه نیز برای شرکت حمل کننده، فرستنده و گیرنده کالا تهیه می‌شوند که همانطور که گفته شد ارزش تجاری دارند.
اطلاعات اصلی که در بارنامه هوایی وجود دارند شامل موارد زیر است:
- اطلاعات فرستنده (نام، آدرس و …)
- اطلاعات گیرنده (نام، آدرس و …)
- کد ۳ رقمی نشان دهنده شرکت هوایپمایی
- کد ۳ حرفی مختص فرودگاه مبدا
- کد ۳ حرفی مختص فرودگاه مقصد
- شماره و تاریخ پرواز
- تعداد بسته‌های بار
- وزن بار به همراه پالت و بسته بندی
- وزن معادل حجم بار
- نرخ حمل واحد وزن بار و مبلغ کل
- توضیحات و شرح کالا
بارنامه زمینی یا جاده‌ای: CMR
در روش‌های حمل جاده‌ای، بارنامه جاده‌ای صادر میشود. همانطور که از نام آن نیز پیداست این نوع بارنامه‌ها مختص حمل جاده‌ای است و توسط شرکت‌های حمل جاده‌ای صادر می‌شوند. ویژگی مهم این نوع بارنامه‌ها قابل معامله و انتقال نبودن آن است. معمولا این نوع از بارنامه‌ها در ۶ الی ۱۴ نسخه تهیه می‌شوند که مانند بارنامه‌های هوایی سه نسخه اصلی آن حائز اهمیت است و ارزش تجاری دارد.
این نوع از بارنامه توسط فرستنده، حمل کننده و گیرنده امضا می‌شوند و نسخه‌های غیر از ۳ نسخه اصلی در گمرکات ورودی و خروجی کشورهای بین مسیر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اطلاعات درون بارنامه زمینی شامل، اطلاعات کامل فرستنده، حمل کننده، گیرنده، تاریخ صدور بارنامه و تاریخ حمل محموله، تاریخ و محل بارگیری در مبدا و مقصد و مواردی از این قبیل میشود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد تا شما را با انواع بارنامه، به طور خاص پرکاربردترین انواع بارنامه آشنا کرده و اطلاعات خلاصه اما کافی در مورد انواع مختلف بارنامه در اختیار شما قرار داده شود.
شما می‌توانید برای حمل و نقل محموله‌های خود از طریق روش حمل و نقل هوایی از خدمات شرکت تی‌اکسپرس استفاده کنید. تی‌اکسپرس خدمات حمل و نقل متنوعی در زمینه حمل و نقل هوایی ارائه می‌کند. خدمات حمل فریت بار ، کارگو و… از خدمات این شرکت می‌باشد. همچنین این شرکت خدماتی همچون بسته‌بندی، انبار داری، بیمه و … نیز که خدمات ارزش افزوده می‌باشند نیز ارائه می‌دهد.
سوالات متداول
در بارنامه چه اطلاعاتی وجود دارد؟
در بارنامه ها بطور کلی دو دسته اطلاعات مربوط به کالا و اطلاعات حمل کالا وجود دارد.
اطلاعات کالا مانند تعداد، اندازه، وزن کالا و ….
اطلاعات حمل کالا مانند نام فرستنده و گیرنده همراه با آدرس ، مبدا و مقصد بارگیری محموله و …
انواع بارنامه چیست ؟
بارنامه های دریایی، چارتر، راه آهن، حمل سراسری، مرکب فیاتا،حمل هوایی، زمینی
بارنامه حمل هوایی چند نسخه دارد؟
بارنامه حمل هوایی در 12 نسخه تهیه میشود که شامل 3 نسخه اصلی است که این سه نسخه اهمیت بالایی دارند.
